Maski i półmaski - Czym jest ochrona indywidualna BHP?

Choć dla wielu osób Bezpieczeństwo i Higiena Pracy to sprawa drugorzędna, tak naprawdę odpowiednie zabezpieczenie się podczas różnorodnych zadań jest nadzwyczaj istotne. I nieważne czy zajmujemy się sprawami technicznymi, elektryką, hydrauliką czy po prostu cieszymy się spokojniejszą pracą na produkcji. Nie ulega wątpliwości natomiast, że bardzo ważną częścią ochrony indywidualnej i osobistej jest zabezpieczenie dróg oddechowych. A podczas prac remontowych nierzadko taka ochrona będzie przydatna.

Pamiętajmy też, że przyda się ona przebywając w środowiskach pylących czy też w miejscach o podwyższonym ryzyku zakażenia się drogą kropelkową czy przez kontakt z zarażonym. Jak jednak odpowiednio wybrać maskę ochronną? Co powinno przykuć naszą uwagę podczas przeglądania dostępnych ofert? 

Wiele osób zastanawia się czym w ogóle są środki ochrony indywidualnej i jak skutecznie mogą poradzić sobie z zagrożeniami. W dzisiejszym artykule postaramy się odpowiedzieć na wszelkie pytania, jakie mogą mieć zainteresowani przed zakupem maski ochronnej. 

 

Czym są środki ochrony indywidualnej?

Każdy pracownik powinien wyposażyć się we wszelkie niezbędne środki - czy to noszone czy trzymanie - aby mogły ochronić jego zdrowie podczas przebywania w środowisku pracy charakteryzującym się szkodliwymi czynnikami. A tych może w danym miejscu występować wiele. Czasami są to maski, innym razem półmaski, a w innych sytuacjach kaski czy przyłbice. 

Rzecz jasna przed podjęciem decyzji odnośnie zakupu środków ochrony indywidualnej, najpierw należy określić ryzyko zawodowe i bazując na zebranych informacjach ocenić czy będziemy potrzebować ochronnej odzieży roboczej, akcesoriów w postaci rękawiczek, czy też właśnie sposobu na zabezpieczenie naszego układu oddechowego. Najczęściej stosuje się do tego maskę bądź też półmaskę. Czym jednak powinna charakteryzować się dobra maska ochronna?

 

 

Jak dobrać odpowiednią maskę?

Zadanie z pewnością nie będzie łatwe z kilku powodów. Przede wszystkim zanim dobierzemy maskę, musimy określić rodzaj niebezpieczeństwa, z jakim będziemy musieli się zmierzyć. Czy będzie to przebywanie w miejscu mocno zapylonym? A może będziemy potrzebować zabezpieczenia nie tylko nosa i ust, ale też i całej twarzy czy oczu? W takiej sytuacji najważniejsze jest określenie z czym dokładnie się mierzymy i na jakie niebezpieczeństwa jesteśmy narażeni. 

Gdy już zapoznamy się z dostępnymi rodzajami masek i będziemy wiedzieć czy bardziej potrzebna będzie półmaska filtrująca czy też maska przeciwpyłowa czy pełnotwarzowa maska przeciwpyłowa z filtrem, czas przyjrzeć się rozmiarowi. Obecnie producenci są w stanie dostarczyć nam różnorodne wielkości masek, gdzie zmienia się nie tylko powierzchnia zakrywająca naszą twarz czy jej poszczególne części. 

Maski i półmaski filtrujące lub warianty klasyczne mogą być więc dostosowane pod względem położenia wypukłości na nos. Sama długość uchwytów na uszy czy, w przypadku niektórych rozwiązań, na szyję, też jest kwestią do dogadania. To wszystko pozwala dostosować maskę do naszej twarzy, a to przekłada się na wysoki komfort noszenia i, rzecz jasna, większe bezpieczeństwo. 

 

Rodzaje masek ochronnych

Sama wielkość i dostosowanie produktu do naszych preferencji to nie wszystko. To tak naprawdę wierzchołek góry lodowej jeśli chodzi o prawidłowe wybranie maski czy też półmaski ochronnej. Bardzo ważne jest dobranie akcesorium do miejsca pracy, w którym się znajdujemy. A to oznacza uwzględnienie oceny ryzyka środowiskowego. W tym trzeba liczyć informacje dotyczące szkodliwych substancji i innych czynników zagrażających naszemu zdrowiu czy życiu.

To bardzo ważny element poszukiwania idealnej maski przeciwpyłowej ze względu na to, że niewłaściwie dobrane zabezpieczenie nie będzie w stanie uchronić nas przed ryzykiem pojawienia się takich dolegliwości jak pylicy, alergii, astmy, infekcji, a w niektórych bardzo ekstremalnych przypadkach, nawet nowotworów. Z tego względu inna maska będzie wybieranie do lakierowania, inna do spawania czy metalurgii, inna do obróbki drewna, a jeszcze inna do rolnictwa, przemysłu chemicznego, spożywczego, czy też do medycyny.

 

Pełnotwarzowe czy półmaski?

Podstawowy podział masek to ten na pełnotwarzowe i tak zwane półmaski. Pełne maski charakteryzują się większym zabezpieczeniem całej twarzy, w tym oczu. Takie wybiorą pracownicy zakładów lakierniczych czy też spawacza (przyłbice to też rodzaje masek ochronnych). Półmaski będą natomiast lepszym rozwiązaniem w sytuacjach, gdzie najbardziej zależy nam na zabezpieczeniu układu oddechowego, a dodatkowa ochrona oczu, czoła czy innych części twarzy nie są niezbędne.

 

Filtry i pochłaniacze

Należy natomiast pamiętać, że istnieje wiele różnych sposobów na określenie jakości danej maski. Jeśli decydujemy się na opcję wielokrotnego użytku, to z pewnością takie akcesorium powinno być wyposażone w filtr lub pochłaniacz. A to natomiast oznacza klasyfikację filtrów czy pochłaniaczy zgodnie z ich skutecznością ochrony. Wyróżniamy trzy różne klasy filtrów - P1, P2 i P3. Najlepsze to klasy P3, które są w stanie zabezpieczyć nas przed nawet i 99% cząstek. Klasa P2 filtrów jest w stanie skutecznie chronić przed 93-95% cząstek, natomiast te najbardziej budżetowe, P1, uchronią nasz układ oddechowy przed 80% cząstek.

Pamiętajmy przy tym, że sam filtr to nie wszystko, bo odpowiedni pochłaniacz będzie nadzwyczaj istotny do pracy z różnorodnymi pyłami, gazami czy oparami. A to oznacza, że powinniśmy zweryfikować też symbolikę i kolorystykę pochłaniaczy. Symbol P oznacza pochłaniacz dostosowany do pyłów i aerozoli ciekłych. Symbol A natomiast chroni przed gazami i operami organicznymi, których temperatura wrzenia wynosi powyżej 65 stopni Celsjusza. AX odnosi się do gazów i oparów organicznych o temperaturze wrzenia poniżej 65 stopni Celsjusza.

Jeszcze mamy symbol B (gazy i opary nieorganiczne z pewnymi wyjątkami), a także E (gazy i opary kwaśne), SX (tak zwane pochłaniacze specjalne), NO czy Hg. Te ostatnie dostosowane są do kolejno tlenków azotu i oparów rtęci. Oczywiście pochłaniacze w maskach ochronnych dzielą się nie tylko na symbole czy kolory, ale też i na klasę. Wskazuje ona pojemność sorpcyjną, czyli miarę zdolności pochłaniania niebezpiecznych substancji. 

 

 

Maski ochronne przeciwpyłowe a półmaski filtrujące

Trudno jednoznacznie wskazać która półmaska czy pełna maska będzie najlepsza, bo dla każdego z nas może to oznaczać zupełnie coś innego. Dla jednego najlepszym wyborem będą maski przeciwpyłowe z filtrem umożliwiającym ciągłą pracę w miejscu mocno zapylonym, a dla innego będzie to rozwiązanie wyposażone w bardzo dobry, najwyższej wręcz klasy pochłaniacz umożliwiający bezpieczne oddychanie w miejscach o większym stężeniu niebezpiecznych substancji.

Dlatego warto wiedzieć kiedy lepiej wybrać maski ochronne przeciwpyłowe, a kiedy pomyśleć nad półmaskami filtrującymi. Przede wszystkim wybór na pełnotwarzową maskę ochronną przeciwpyłową zaleca się w przypadku prac remontowo budowlanych, gdzie niebezpieczne substancje pylą przez niemal cały czas. Oprócz tego, hutnictwo czy obróbka drewna także wymaga od nas zabezpieczenia pełnej twarzy. 

Natomiast w przypadku medycyny lepszym wyborem może być półmaska filtrująca ze względu na to, że nie ogranicza tak bardzo naszej wizji i jest nieco bardziej komfortowa do noszenia. Ponadto, półmaski są też akceptowalne pracując na produkcji czy w rolnictwie. Przemysł spożywczy także może wymagać tylko półmasek filtrujących, a nie pełnotwarzowej indywidualnej ochrony.